รู้แต่เรื่องประจำเดือน ไม่ท้องสักที ต้องรู้ให้ครบรอบเดือน 4 เรื่องประจำเดือนที่ผู้หญิงไม่เคยรู้

ผู้หญิงทุกคนคงไม่มีใครไม่รู้จัก "#ประจำเดือน" ใช่มั้ยล่ะคะ แต่แม่ๆ รู้ไหมคะว่า "ประจำเดือน" นั้นมันเป็นแค่ช่วงระยะหนึ่งของ "#รอบเดือน" ซึ่งเป็นเรื่องที่ผู้หญิงทุกคนควรให้ความสนใจและศึกษาให้เข้าใจค่ะ

#รอบเดือน คือ เรื่องระบบสืบพันธุ์ของเพศหญิงที่มีการเปลี่ยนแปลงในแต่ละรอบ ตั้งแต่รังไข่ผลิตไข่ออกมาจนไปถึงการที่มดลูกเตรียมพร้อมรับการฝังตัวของตัวอ่อน แม่ๆควรรู้ว่าใน 1 รอบเดือน (Menstrual Cycle) นั้นประกอบด้วยระยะ (Phase) ใดบ้าง เพื่อที่จะได้รู้ถึงช่วงที่ไข่ตก การกำหนดวันมีเพศสัมพันธ์ การเตรียมผนังมดลูกให้พร้อมรับการฝังตัว ซึ่งจะส่งผลต่อการเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์ได้ค่ะ🤰

วันนี้ครูก้อยสรุปข้อมูลมาให้แล้ว เราไปดู 4 ระยะ ของรอบเดือน ที่มีมากกว่าแค่เรื่องประจำเดือนกันค่ะ

●รอบเดือนนับอย่างไร?

รอบเดือน 1 cycle หรือ 1 รอบ ให้นับจากวันแรกที่มีประจำเดือน จนถึงวันสุดท้ายก่อนที่ประจำเดือนรอบใหม่จะมาค่ะ

โดยปกติรอบเดือนจะมีเวลา 28 วัน ซึ่งบางคนรอบสั้น หรือ ยาวกว่านี้ขึ้นอยู่กับสุขภาพร่างกายและสมดุลฮอร์โมนของแต่ละคน

โดยรอบสั้น หรือ ยาวนั้นก็จะเป็นตัวบ่งชี้ถึงความไม่สมดุลของฮอร์โมนซึ่งจะส่งผลต่อการตกไข่ คือ...

ถ้ารอบเดือนสั้นกว่า 21 วันอาจไม่มีการตกไข่ หรือ ตกไข่เร็ว

ถ้ารอบเดือนยาวเกิน 35 วัน อาจไม่มีการตกไข่เลย หรือ การตกไข่ไม่เป็นปกติ

.

●ในแต่ละรอบเดือนประกอบด้วยระยะใดบ้าง?

ใน 1 รอบนั้นจะแบ่งเป็น 4 ระยะด้วยกัน ได้แก่

1. ระยะมีประจำเดือน (Menstrual Phase)

ช่วงนี้เป็นช่วงที่มีเลือดประจำเดือนออกมา โดยนับเป็นวันแรกของรอบเดือน หรือมันก็คือวันสุดท้ายของรอบเดือนด้วยเหมือนกัน เพราะหมายความว่า รอบนี้เราไม่ตั้งครรภ์ จึงมีประจำเดือนออกมานั่นเองค่ะ

โดยปกติประจำเดือนจะมา 3-7 วันใน 1 รอบ ซึ่งเมื่อเริ่มมีประจำเดือนก็จะเป็นวันเริ่มต้นของระยะต่อไปที่เรียกว่า Follicular Phase

.

2. ระยะฟอลิคิวล่าร์ (Follicular Phase)

เป็นระยะที่เซลล์ไข่ของแม่ๆ เจริญเติบโตอยู่ในถุงน้ำที่เรียกว่า ฟอลิเคิล (Follicle) ซึ่งไข่ก็จะเจริญเติบโตเรื่อยๆอยู่ในถุงหุ้มไข่นี้

โดยเริ่มจากร่างกายจะสร้างฮอร์โมน FSH (ฮอร์โมนกระตุ้นการเจริญเติบโตของไข่) เพื่อให้มีการสร้างไข่ขึ้นมาในแต่ละรอบ โดยปกติจะมีไข่ที่ถูกสร้างมา 5-20 ใบ ซึ่งยังเป็นไข่อ่อนอยู่ในถุงฟอลิเคิล เมื่อถึงรอบไข่สุกนั้นโดยปกติ จะมีไข่เพียงใบเดียวที่เจริญเต็มที่ สุก และตกลงมาระยะนี้ก็จะสิ้นสุดลง และจะเข้าช่วงระยะ 3 คือ ช่วงไข่ตกค่ะ

โดยช่วงมีประจำเดือนและช่วงฟอลิคูลาร์จะกินเวลา 14 วันแรกของรอบเดือน ดังนั้นหากคนที่มีรอบเดือนปกติ ก็จะมีไข่ตก ในวันที่ 14 ของรอบเดือนนั่นเองค่ะ

#ข้อควรรู้: ช่วงฟอลิคิวลาร์ คือ ช่วงที่ไข่เจริญเติบโต ซึ่งจะกินเวลานานที่สุดของรอบเดือนประมาณ 16 วัน หรือ 11-27 วัน ขึ้นอยู่กับแต่ละคน ช่วงฟอลิคิวล่าร์ สั้น หรือ ยาวนั้น ขึ้นอยู่กับเวลาที่ในการเจริญเติบโตของไข่จนไข่สุกตกลงมา โดยช่วงสั้น หรือ ยาว ส่งผลต่อการมีบุตรยากค่ะ

#ช่วงยาว หมายความว่า ไข่ใช้เวลานานในการเจริญเติบโตและสุก อาจเกิดจากคนที่ทานยาคุมกำเนิดมาเป็นเวลานาน หรือ ร่างกายขาดวิตามิน D คนที่มีช่วงนี้ยาวจากสถิติยังสามารถตั้งครรภ์ได้ตามปกติ

#ช่วงสั้น หากมีช่วงที่ไข่ใช้เวลาในการเจริญเติบโตสั้น มันอาจเป็นสัญญาณของ "รังไข่เสื่อม" หรือ "วัยทองก่อนวัย" ค่ะ ถ้าเป็นแบบนี้ คือฮอร์โมนกระตุ้นการเจริญเติบโตของไข่ (FSH) จะสูงขึ้น แต่ ฮอร์โมน LH จะต่ำ ส่งผลให้ไข่ในถุงฟอลิเคิลตกลงมาก่อนที่จะเจริญเติบโตเต็มที่ เป็นไข่ที่ไม่สุกที่พร้อมจะรับการปฏิสนธิ

ดังนั้นจึงเป็นสาเหตุของการมีบุตรยากนั่นเองค่ะ

.

3. ระยะไข่ตก (Ovulation Phase)

เมื่อไข่สุกและตกลงมาร่างกายจะสร้างฮอร์โมนเอสโตรเจนสูงขึ้นเพื่อให้ผนังมดลูกฟอร์มตัวหนาขึ้นพร้อมรับการฝังตัวของตัวอ่อนหากไข่ที่ตกลงมานั้นได้รับการปฏิสนธิ โดยช่วงนี้ร่างกายจะสร้างฮอร์โมน LH สูงขึ้นซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ชี้ว่ามีการตกไข่ ในขณะเดียวกันฮอร์โมน FSH จะลดต่ำลง

👉การนับไข่ตกนั้นให้แม่ๆ นับรอบเดือนของตัวเองให้เป็นก่อนว่าเป็นคนมีรอบเดือนกี่วัน ซึ่งรอบเดือนของผู้หญิงแต่ละคนจะสั้น-ยาวไม่เท่ากันค่ะ โดยปกติรอบเดือนจะอยู่ที่ 28 วัน ให้นับวันที่ประจำเดือนมาครั้งแรกเป็นวันที่ 1 และวันสุดท้ายคือวันก่อนที่มีประจำเดือนรอบถัดไป

เช่น ประจำเดือนมาวันแรกวันที่ 1 มีนาคม และ มาอีกครั้งในวันที่ 29 มีนาคม แสดงว่า มีรอบเดือน ตั้งแต่วันที่ 1-28 มีนาคม คือ 28 วัน

●ทีนี้มาดูกันต่อว่าไข่ตกวันไหนของรอบเดือน?

โดยปกติไข่จะตกในวันที่ 14 ของรอบเดือน ดังนั้นหากคุณมีรอบเดือน 28 วัน ไข่ก็จะตกในวันที่ 14 ของรอบเดือน (คิดง่ายๆคือให้เอาจำนวนรอบเดือน - 14 ก็จะได้วันไข่ตกค่ะ)

เช่น ถ้ามีรอบเดือน 30 วัน ไข่จะตกในวันที่ 16 ของรอบเดือน

ถ้ามีรอบเดือน 21 วัน ไข่จะตกในวันที่ 7 ของรอบเดือนค่ะ

👉อย่างไรก็ตามรอบเดือนที่สั้นหรือยาวกว่าปกติ ไข่ที่ตกลงมาอาจไม่มีคุณภาพเท่ารอบปกตินะคะ และการนับวันไข่ตกนี้จะแม่นยำก็ต่อเมื่อคุณมีรอบเดือนที่สม่ำเสมอค่ะ

แม่ๆสารมาถเช็คให้ชัวร์ด้วยการเช็คจากปัสสาวะโดยใช้แถบวัดฮอร์โมนไข่ตก หรือ LH หาซื้อได้ตามร้านขายยาทั่วไปค่ะ

#Tips: เมื่อพบไข่ตกก็ให้รีบทำการบ้านเลยค่ะ ก็จะช่วยเพิ่มโอกาสตั้งครรถ์

#เคล็ดลับ: หากแม่ๆ นับรอบเดือนเป็นและรู้วันไข่ตกแล้วก็สามารถสะกิดคุณสามีให้ทำการบ้านล่วงหน้าก่อนวันไข่ตกได้ 3-5 วันเลยค่ะ เพราะอสุจิสามารถมีชีวิตรออยู่ในร่างกายของผู้หญิงได้ 3-5 วัน เมื่อไข่ตกปุ๊บ อสุจิที่รออยู่แล้วก็จะได้เข้าเจาะไข่ปั๊บ เพิ่มโอกาสตั้งครรภ์ได้มากขึ้นค่ะ

.

4. ระยะลูเทียล (Luteal Phase)

เป็นช่วงหลังจากที่มีไข่ตกลงมาไปจนถึงช่วงรอบเดือนถัดไป โดยช่วงนี้นั้นเมื่อไข่ตกลงมาแล้ว รังไข่จะสร้างฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนสูงขึ้นเพื่อสร้างผนังมดลูกให้หนาตัว สมบูรณ์เพื่อเตรียมรับการฝังตัวของตัวอ่อน

หากแม่ๆคนใดมีภาวะช่วงนี้บกพร่อง คือฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนต่ำก็จะส่งผลให้มีบุตรยากเพราะตัวอ่อนไม่ฝังตัว หรือ เสี่ยงแท้งได้ค่ะ

#Tips: ในช่วงนี้จึงต้องทานอาหารที่มีฤทธิ์อุ่นให้เลือดไหลเวียนไปเลี้ยงมดลูกได้ดี ทานอาหารที่ให้โปรตีนสูงเพื่อให้ผนังมดลูกแข็งแรงค่ะ

👉ช่วงนี้จะกินเวลาช่วง 14 วันครึ่งหลังของรอบเดือน หากไม่มีการปฏิสนธิ ฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนก็จะลดต่ำลง และผนังมดลูกนั้นก็จะสลายขับออกมาเป็นเลือดประจำเดือนนั่นเองค่ะ ก็จะเป็นอันสิ้นสุดรอบเดือน 1 รอบและเริ่ม Day 1 ใหม่ของรอบถัดไปค่ะ

.

.

เป็นไงคะ ได้ความรู้เรื่องรอบเดือนกันอย่างละเอียดขนาดนี้ แม่ๆ ก็สามารถนับวันไข่ตก วางแผนทำการบ้านได้ไม่เสียเที่ยว และแม่ๆ ต้องดูแลร่างกายให้แข็งแรง ทานอาหารโภชนาการสูง เน้นโปรตีนบำรุงไข่ บำรุงผนังมดลูกให้พร้อม ปรับสมดุลฮอร์โมนให้รอบเดือนเราเป็นปกติด้วยระคะ เท่านี้ก็รอรับการมาฝังตัวของเจ้าตัวน้อยไม่นานเกินรอค่า