เชื่อว่าหลาย ๆ คนอาจรู้แล้วว่าเยื่อบุของโพรงมดลูกคืออะไร เนื่องจากเป็นสิ่งที่มีผลต่อหลาย ๆ สิ่งในร่างกายของหญิงสาวอย่างมากทีเดียวค่ะ ซึ่งวันนี้ครูก้อยจะมาอธิบายให้ฟังว่าเจ้าเยื่อชนิดนี้คืออะไรกันแน่ และหากมีความผิดปกติจะส่งผลอย่างไรต่อการมีบุตรบ้าง มาดูกันค่ะ
เยื่อบุโพรงมดลูก คืออะไร ทำไมคุณแม่ต้องทำความรู้จัก
เยื่อบุโพรงมดลูก คือ ส่วนที่บุอยู่ภายในมดลูก ซึ่งทำหน้าที่สร้างประจำเดือนในแต่ละรอบเดือน ถ้าหากเราเปรียบเทียบมดลูกเป็นเหมือนห้องเล็ก ๆ ห้องหนึ่ง ผนังหรือกล้ามเนื้อมดลูกก็เปรียบได้กับกำแพงโดยรอบห้อง โพรงมดลูกก็คือพื้นที่ใช้สอยภายในห้อง ส่วนเยื่อบุโพรงมดลูกก็เปรียบเสมือนสีที่ทาฉาบผนังห้อง ซึ่งสามารถหลุดล่อนได้นั่นเอง
อย่างไรก็ดีค่ะ เยื่อบุของมดลูกเป็นจุดที่หากมีความผิดปกติใด ๆ แล้วล่ะก็ จะส่งผลต่อระบบในร่างกายของหญิงสาวอย่างเราได้มากมาย โดยเฉพาะการมีบุตร ซึ่งภาวะอันตรายที่มักเกิดขึ้นบ่อยคือ "เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่" ซึ่งเป็นสิ่งที่หญิงสาวที่อยากมีลูกไม่ควรนิ่งนอนใจค่ะ
เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ คืออะไร
เป็นภาวะที่เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญภายนอกโพรงมดลูกและทำให้เกิดอาการปวดบริเวณท้องน้อยอย่างรุนแรง โดยเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ มักส่งผลต่ออวัยวะข้างเคียง เช่น รังไข่ ท่อนำไข่ และเนื้อเยื่อในอุ้งเชิงกราน เป็นต้น
เมื่อเกิดเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ เนื้อเยื่อที่มีลักษณะและหน้าที่คล้ายเยื่อบุโพรงมดลูก จะทำให้เกิดการอักเสบของเนื้อเยื่อในอุ้งเชิงกรานในบริเวณที่เยื่อบุโพรงมดลูกไปเกาะ ในกรณีที่เกิดภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่บริเวณรังไข่ก็จะเกิดซีสต์ที่เรียกว่า ช็อกโกแลตซีสต์ ขึ้น เนื้อเยื่อรอบข้างอาจเกิดการระคายเคืองและพัฒนาไปเป็นพังผืด ทำให้เนื้อเยื่อและอวัยวะในอุ้งเชิงกรานติดกันได้
ผลข้างเคียงเมื่อเกิดภาวะ "เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่"
ภาวะความผิดปกติเช่นนี้ สามารถส่งผลให้เกิดผลข้างเคียงได้หลายแบบค่ะ เช่น
ปวดประจำเดือน
มีอาการปวดท้องน้อยบริเวณอุ้งเชิงกรานและเป็นตะคริว ซึ่งอาจเกิดก่อนมีประจำเดือนและปวดนานหลายวันจนถึงวันที่มีรอบเดือน ในบางราย อาจมีอาการปวดหลังส่วนล่างร่วมด้วย
เจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์
อาการเจ็บลึก ๆ ระหว่างหรือหลังมีเพศสัมพันธ์เป็นอาการที่พบบ่อยของผู้ที่เป็นภาวะผิดปกตินี้
ประสบภาวะมีลูกยาก
ผู้ป่วยบางราย ตรวจพบว่าเป็นเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ ในช่วงที่มีการตรวจวินิจฉัยว่าอยู่ในภาวะการมีบุตรยาก
วิธีรักษา "เยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่" มีอะไรบ้าง?
สำหรับการรักษาความผิดปกติเช่นนี้ สามารถรักษาได้หลายวิธีค่ะ เช่น
การรักษาด้วยยาแก้ปวด
แพทย์อาจแนะนำให้ใช้ยาบรรเทาอาการปวดตามร้านขายยาทั่วไปได้ เพื่อช่วยบรรเทาอาการปวดประจำเดือน
การรักษาด้วยยาฮอร์โมน
ในบางกรณี การใช้ยาฮอร์โมน อาจมีประสิทธิภาพช่วยบรรเทาความเจ็บปวดอันเกิดจากการมีเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ ซึ่งช่วงที่ระดับฮอร์โมนสูงขึ้นหรือต่ำลงช่วงมีรอบเดือน จะทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกหนาตัว สลายตัวและมีเลือดไหลออกมา ทั้งนี้ ฮอร์โมนจะช่วย บรรเทาอาการ ชะลอและยับยั้งการเจริญของเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ ที่จะเกิดขึ้นมาใหม่ได้
การผ่าตัดแบบอนุรักษ์
หากผู้ป่วยเป็นโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่และกำลังวางแผนมีบุตร สามารถรักษาด้วยการผ่าตัดเอาเฉพาะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ออก ในขณะที่รักษามดลูกและรังไข่ไว้ด้วยการผ่าตัดแบบอนุรักษ์ โดยแพทย์อาจผ่าตัดด้วยวิธีส่องกล้อง หรือการผ่าตัดเปิดช่องท้องแบบดั้งเดิมนั่นเอง
เมื่อพบภาวะมีบุตรยาก แพทย์มีแนวทางรักษาอย่างไร?
เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่อาจทำให้เกิดปัญหาในการมีบุตร เกิดปัญหามีบุตรยาก ทั้งนี้ แพทย์อาจแนะนำวิธีการรักษาภาวะมีบุตรยากภายใต้การดูแลของผู้เชี่ยวชาญหรือแพทย์ด้านภาวะการมีบุตรยาก โดยวิธีนี้มีตั้งแต่การกระตุ้นรังไข่ไปจนถึงการใช้วิธีปฏิสนธินอกร่างกาย หรือการทำเด็กหลอดแก้ว
อย่างไรก็ตาม เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่มักใช้เวลาหลายปีกว่าจะแสดงอาการ นับตั้งแต่ที่มีรอบประจำเดือนครั้งแรก อาการของเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่อาจดีขึ้นชั่วคราวเมื่อตั้งครรภ์ และอาจหายไปในวัยหมดประจำเดือน ดังนั้น หญิงสาวทุกคนต้องคอยหมั่นสังเกตตนเองเพื่อไม่ให้เกิดอาการข้างเคียงที่เป็นผลเสียต่อร่างกาย และที่สำคัญเพื่อที่จะได้ตั้งครรภ์ง่าย ๆ ตามที่หวังด้วยนะคะ
