ผู้ชายทำหมัน อยากมีลูก ไม่ใช่เรื่องแปลกอะไรค่ะ เพราะการเป็นหมันหรือการทำหมันนั้นเป็นส่วนของการคุมกำเนิดที่เมื่อในอดีตคุณพ่อบางท่านอาจล้มเลิกความตั้งใจในการมีบุตร แต่เมื่อในปัจจุบันอยากเริ่มต้นที่จะสร้างครอบครัวให้ใหญ่ขึ้นก็ไม่ใช่เรื่องผิดจริงไหมคะ ดังนั้นแล้ว ครูก้อยเชื่อว่าคุณพ่อหลายๆ ท่านที่กำลังประสบปัญหานี้อยู่ก็คงสงสัยว่า หากอยากมีบุตรอีกครั้งควรทำอย่างไรดี แก้หมันดีหรือไม่ หรือมีวิธีอื่นที่ดีกว่าหรือเปล่า ในบทความนี้ครูก้อยจะมาแนะนำคุณพ่อกันค่ะ
ผู้ชายทำหมัน อยากมีลูก เป็นไปได้ไหม ใช้วิธีไหนดี?
คู่สมรสที่ฝ่ายชายได้ทำหมันแล้วถ้าอยากมีบุตรอีกยังสามารถใช้วิธีการทางการแพทย์ช่วยได้ค่ะ โดยไม่จำเป็นต้องแก้หมัน แต่จะใช้วิธีการผ่าตัดอัณฑะแล้วเก็บตัวอสุจิออกมา (TESE) จากนั้นนำตัวอสุจิไปเข้ากระบวนการทำเด็กหลอดแก้ว (ICSI) ต่อไป ครูก้อยสืบค้นข้อมูลมาให้แล้ว เราไปศึกษารายละเอียดพร้อมกันเลยค่ะ
การทำหมันชาย คือ...
การทำหมันชาย (Vasectomy หรือ Male sterilization) คือ การคุมกำเนิดถาวรโดยการตัดและผูกท่อทางเดินของเชื้ออสุจิ เพื่อไม่เปิดโอกาสให้เชื้ออสุจิเดินทางเข้ามาในช่องคลอดขณะร่วมเพศได้
แต่ทั้งนี้ลูกอัณฑะยังคงผลิตเชื้ออสุจิและฮอร์โมนอยู่เหมือนเดิม เพียงแต่ตัวอสุจิจะไม่สามารถเดินทางผ่านท่ออสุจิมาได้ และจะสลายตัวไปเองตามกรรมวิธีของร่างกาย โดยไม่เป็นอันตรายใด ๆ ต่อร่างกาย (การทำหมันไม่ใช่การตอนหรือตัดลูกอัณฑะทิ้งไป จนไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ และทำให้เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ) ส่วนน้ำอสุจิหรือน้ำกามก็ยังคงมีเหมือนเดิมตามปกติ
ทำหมันแล้วอยากมีบุตรอีกได้หรือไม่?
กรณีนี้แพทย์จะใช้วิธีการเก็บอสุจิจากอัณฑะโดยตรงหรือที่เรียกว่าวิธี
Testicular Sperm Extraction (TESE)
เป็นวิธีที่ใช้กับผู้ชายที่ทำหมันแล้วโดยไม่ต้องแก้หมัน หรือในกรณีที่ฝ่ายชายตรวจไม่พบตัวอสุจิออกมาในน้ำเชื้อหรือไม่มีน้ำอสุจิเลย ซึ่งมักมีปัญหาที่ท่อนำอสุจิตันหรือไม่สามารถหลั่งน้ำอสุจิได้ จำเป็นที่จะต้องนำอสุจิออกมาจากแหล่งกำเนิดโดยตรงซึ่งคือลูกอัณฑะ โดยแพทย์จะใช้วิธีผ่าตัดเล็กเข้าไปเอาตัวอสุจิออกจากลูกอัณฑะเพื่อนำตัวอสุจินั้นมาทำเด็กหลอดแก้วด้วยวิธี ICSI ต่อไปค่ะ
ทำไมต้องเก็บอสุจิจากลูกอัณฑะ?
โดยสาเหตุที่ต้องเก็บอสุจิจากลูกอัณฑะนั้น เพราะฝ่ายชายมีปัญหาเรื่องของน้ำเชื้อไม่มีตัวอสุจิ โดยแบ่งเป็นสาเหตุหลักๆ ได้แก่
สาเหตุจากการที่ต่อมใต้สมอง ไม่สามารถที่จะผลิตฮอร์โมนมากระตุ้นที่ลูกอัณฑะได้ ทำให้ลูกอัณฑะไม่สามารถผลิตอสุจิได้
เกิดจากลูกอัณฑะไม่สามารถสร้างตัวอสุจิได้เองตามธรรมชาติ มีการเสื่อมก่อนเวลาอันควร หรือมีการติดเชื้อคางทูมลงลูกอัณฑะและลูกอัณฑะบวมอักเสบ โดยเชื้อคางทูมนี้จะทำลายกระบวนการสร้างอสุจิตั้งแต่วัยเด็ก
น้ำอสุจิไม่สามารถผ่านท่อลำเลียงออกมาได้ เกิดจากท่อทางเดินของเชื้ออสุจิมีลักษณะตีบหรือตัน
น้ำเชื้อผิดปกติ มักเกิดจากส่วนประกอบความเป็นกรดด่างของน้ำเชื้อมีความผิดปกติ อาการเหล่านี้จะส่งผลให้การเคลื่อนไหวของเชื้ออสุจิไม่เป็นไปตามธรรมชาติ ช้า อ่อนแอและตายง่าย และ
การหลั่งน้ำเชื้อที่น้อยเกินไป เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะมีบุตรยากได้ อาจเกิดจากปัญหาระบบสืบพันธุ์ผิดปกติทำให้น้ำเชื้อหลั่งออกมาน้อย เกิดจากภาวะโรคไฮโปคอนดริเอซิส (Hypochondriasis) หรือภาวะการหย่อนสมรรถภาพทางเพศ
ขั้นตอนการการเก็บอสุจิจากอัณฑะโดยตรงเป็นอย่างไร?
ก่อนเริ่มต้นการผ่าตัดเล็กนี้ฝ่ายชายจะได้รับการฉีดยาให้หลับจึงไม่รู้สึกเจ็บขณะทำการผ่าตัด จากนั้นแพทย์จะทำการกรีดแผลขนาดเล็กประมาณ 0.5-1 เซนติเมตร เข้าไปเพื่อนำท่อสร้างตัวอสุจิออกมาบางส่วนและนำมาคัดเลือกหาอสุจิคุณภาพดีจากท่อนั้นออกมาทำการปฏิสนธิกับไข่ของฝ่ายหญิงต่อไปด้วยวิธี ICSI
หลังผ่าตัดแพทย์จะทำการเย็บปิดแผลด้วยไหมละลายจึงไม่ต้องมาทำการตัดไหม เมื่อผ่าตัดเสร็จแล้วนอนพักประมาณ 30-60 นาทีจนตื่นรู้สึกตัวดีก็สามารถกลับบ้านได้ไม่จำเป็นต้องนอนโรงพยาบาลแผลผ่าตัดมีขนาดเล็กมากจนแทบมองไม่เห็นรอยผ่าตัดและหลังจากนั้นสามารถใช้ชีวิตประจำวันได้ตามปกติ
การเก็บอสุจิจากอัณฑะโดยตรงนี้มักทำในวันเดียวกับที่ฝ่ายหญิงทำการเก็บไข่เพื่อนำอสุจิที่ได้ไปปฏิสนธิกับไข่ได้ทันตามเวลาที่ต้องการ
ดังนั้นแม้ฝ่ายชายจะทำหมันแล้วก็สามารถเข้ากระบวนการทำ ICSI ได้ โดยต้องผ่านการผ่าตัดเก็บอสุจิจากอัณฑะโดยตรงเสียก่อน แล้วจึงนำมาเข้ากระบวนการ ICSI ต่อไป ซึ่งเรียกว่าเป็นการทำ TESE-ICSI ค่ะ
สิ่งที่สำคัญที่สุดก่อนการเก็บน้ำเชื้อหรือผ่าตัดเก็บอสุจิออกมา คุณผู้ชายควรเตรียมตัวไปให้พร้อมทั้งเรื่องการรับประทานอาหารที่มีโภชนาการสูง เน้นโปรตีน อาหารที่บำรุงสเปิร์ม เช่น เมล็ดฟักทองที่มี Zinc สูงและมะเขือเทศที่ให้ไลโคปีนสูงซึ่งมีงานวิจัยรับรองในการปรับปรุงคุณภาพของสเปิร์ม ดูแลร่างกายให้แข็งแรง ออกกำลังกายแต่พอดี พักผ่อนให้เพียงพอ จะได้มีตัวอสุจิที่แข็งแรง มีโอกาสสำเร็จสูงขึ้นค่ะ
