"ฟองไข่ตั้งต้น" แม่ๆ รู้ไหมผู้หญิงทุกคนเกิดมาพร้อมกับเซลล์ไข่ในตัวอยู่แล้วตั้งแต่ขณะที่เรายังเป็นตัวอ่อนอยู่ในท้องแม่ เราก็มีเซลล์ไข่อยู่ในตัวแล้วประมาณ 6 ล้านใบและจะลดลงเรื่อยจนเมื่อเราถูกคลอดออกมาเราจะมีเซลล์ไข่ติดตัวมาประมาณ 1-2 ล้านใบ
มันเยอะมากเลยใช่มั้ยคะ แต่เมื่อผู้หญิงเริ่มมีประจำเดือนแต่ละเดือนเซลล์ไข่จะลดลงประมาณ 1,000 ใบในทุกรอบเดือน เมื่อถึงวัย 30 เป็นต้นไปก็จะลดและเสื่อมคุณภาพลง เมื่อแตะ 35 ปุ๊บก็จะลดลงฮวบฮาบและมีเปอร์เซ็นความผิดปกติของโครโมโซมสูงขึ้นอีกถึง 50-80%
ดังนั้นอายุคือปัจจัยสำคัญที่ทำให้เซลล์ไข่เสื่อมคุณภาพและเป็นสาเหตุของการมีบุตรยากนั่นเองค่ะ
"ฟองไข่ตั้งต้น" คืออะไร สำคัญอย่างไรกับการทำ ICSI
แม่ๆ ที่เข้าสู่กระบวนการทำเด็กหลอดแก้ว เมื่อมาถึงขั้นตอน "การเก็บไข่" ก็ต้องมาลุ้นกันค่ะว่าจะได้ไข่กี่ใบ ก่อนการเก็บไข่ แม่ๆ ผ่านขั้นตอน "การฉีดกระตุ้นไข่" มาแล้ว หลังจากนั้นก็มีการติดตามผลจากการฉีดกระตุ้นไข่ แพทย์อัลตร้าซาวด์นับฟองไข่และเจาะเลือดเพื่อตรวจค่าฮอร์โมนเอสตราไดออล (E2) ร่วมด้วย เพื่อใช้ร่วมกันประเมินจำนวนฟองไข่ของแม่ๆ แต่จะเก็บได้กี่ฟองต้องลุ้นกันในวันจริงค่ะ
วันเก็บไข่หมอจะแจ้งว่าเก็บได้กี่ใบ ซึ่งยิ่งได้จำนวนมากเท่าไหร่ เท่ากับว่าเราได้ลุ้นจำนวนตัวอ่อนมากขึ้นเท่านั้น ยิ่งได้ตัวอ่อนมากก็เป็นการเพิ่มโอกาสตั้งครรภ์
อย่างไรก็ตามไข่ที่เก็บออกมานั้นไม่ได้หมายความว่าใช้ปฏิสนธิได้ทุกใบนะคะ นักวิทย์ต้องมาคัดคุณภาพของไข่กันค่ะ โดยแบ่งเป็น "ไข่สุก" และ ไข่ "อ่อน" ซึ่งไข่ที่สุกเท่านั้นที่จะสามารถนำไปใช้ปฏิสนธิต่อไปได้ค่ะ
การรู้จำนวน "ฟองไข่" สำคัญอย่างไร?
แม่ๆ ที่เข้าปรึกษาแพทย์และต้องใช้วิธีการทำเด็กหลอดแก้ว (ICSI) จึงต้องถูกตรวจเลือดเพื่อประเมินฟองไข่ตั้งต้น หรือ อัลตร้าซาวด์ดูฟองไข่ เพื่อแพทย์จะได้ประเมินว่าแม่ๆ มีฟองไข่เพียงพอหรือไม่? คุณภาพเป็นอย่างไร?
การรู้ผลจำนวนฟองไข่ตั้งต้นจะช่วยในการทำนายการตอบสนองของรังไข่ว่าจะตอบสนองมากน้อยเพียงใดหากเข้ารับการกระตุ้นรังไข่ และใช้ทำนายการตอบสนองรังไข่ว่าจะมีความเสี่ยงของการเกิดภาวะรังไข่ถูกกระตุ้นมากเกินไปหรือไม่ได้อีกด้วย
โดยการทำเด็กหลอดแก้วนั้น จำนวนของไข่มีผลต่อโอกาสในการตั้งครรภ์ โดยไข่ตั้งต้นควรมีจำนวนพอสมควร เนื่องจากโดยกระบวนการการรักษานั้นทำให้เหลือตัวอ่อนที่มีคุณภาพดีพอจะตั้งครรภ์ได้ไม่มาก ซึ่งอาจจะเหลือเพียงน้อยกว่า 30% ของไข่ที่กระตุ้นได้
"ฮอร์โมน AMH" คืออะไร มีผลอะไรกับฟองไข่ของผู้หญิง?
เราไปทำความรู้จักการตรวจฮอร์โมน AMH เพื่อประเมินฟองไข่ตั้งต้นกันค่ะ
ซึ่งการตรวจ AMH นี้เป็นการตรวจแบบใหม่ที่ได้รับความนิยมอย่างมากในต่างประเทศ ด้วยความแม่นยำในการตรวจที่มากกว่าการตรวจด้วย FSH: Follicle-Stimulating hormone หรือการทำอัลตราซาวน์นับฟองไข่ในวันที่ 2-3 ของประจำเดือน
มีวิธีการตรวจง่ายๆ เพียงแค่เจาะเลือดเพื่อตรวจหาระดับ Anti-Mullerian hormone (AMH) และส่งตัวอย่างเลือดไปยังห้องแล็บ ซึ่งจะทราบผลการตรวจได้ภายใน 1-2 วัน
การอ่านผล AMH
หากระดับ AMH สูง แสดงว่า ไข่มีปริมาณมาก
ถ้าระดับค่า AMH ต่ำ แปลว่า ไข่เหลือในปริมาณน้อย
โดยปกติควรอยู่ที่ 1.5 ขึ้นไป หากค่าต่ำกว่า 1 อาจเข้าข่ายท้องยาก กระตุ้นไข่ยาก
อย่างไรก็ดี ไม่ว่าจำนวนไข่จะมีมากหรือน้อย แม่ๆ ก็อย่าเพิ่งกังวลค่ะ เพราะสิ่งที่สำคัญกว่าจำนวนไข่คือ คุณภาพของไข่ค่ะ ครูก้อยจึงเน้นเรื่อง การบำรุงไข่ เป็นพิเศษ สำหรับคนที่วางแผนมีบุตรด้วยวิธีการทางการแพทย์ควรบำรุงไข่ล่วงหน้าก่อนเก็บไข่ 3 เดือนค่ะ
ครูก้อยรวบรวมคัมภีร์อาหารบำรุงไข่มาให้แล้ว ศึกษาและปฏิบัติตามนะคะ ครูก้อยขอให้ว่าที่คุณพ่อคุณแม่ทุกคนสมหวัง มีเบบี๋มาเป็นโซ่ทองคล้องใจในเร็ววันค่ะ
