ตอบคำถามคาใจแม่
ปั๊มเบบี๋ช่วงไหน.... ท้องง่ายที่สุด ?
แม่ๆรู้ไหมในแต่ละช่วงของรอบเดือนจะมีเวลาที่เหมาะสมที่สุดที่แม่ๆจะมี "โอกาสท้อง" ช่วงเวลานั้นเรียกว่า "Fertile Window" หรือ "ช่วงไข่สุก" ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่แม่ๆจะต้องสะกิดคุณสามีทำการบ้านให้ตรงช่วง "เวลาทอง"
ก่อนอื่นเรามาทำความเข้าใจช่วงเวลาใน "รอบเดือน" ของแต่ละรอบกันก่อนค่ะ...เมื่อพูดถึง "รอบเดือน" มันไม่ใช่แค่เรื่อง "ประจำเดือน" เท่านั้น แต่แม่ๆต้องศึกษาถึงรอบของการ "สร้างไข่" "การเติบโตของไข่" การตกไข่ รวมไปถึง ช่วงการสร้างผนังมดลูกให้หนาตัวพร้อมรับการฝังตัวของตัวอ่อน หากมี "การปฏิสนธิ"
ซึ่งรอบเดือนที่ปกติควรมี 28 วัน แต่ละคนสั้นยาวไม่เท่ากัน และในหนึ่งรอบเดือนนั้น แบ่งเป็น 4 ช่วง ดังนี้
1. #ระยะมีประจำเดือน (Menstrual Phase)
ช่วงนี้เป็นช่วงที่มีเลือดประจำเดือนออกมา โดยนับเป็นวันแรกของรอบเดือน หรือมันก็คือวันสุดท้ายของรอบเดือนด้วยเหมือนกัน เพราะหมายความว่า รอบนี้เราไม่ตั้งครรภ์ จึงมีประจำเดือนออกมานั่นเองค่ะ
โดยปกติประจำเดือนจะมา 3-7 วันใน 1 รอบ ซึ่งเมื่อเริ่มมีประจำเดือนก็จะเป็นวันเริ่มต้นของระยะต่อไปที่เรียกว่า Follicular Phase
.
2. #ระยะฟอลิคิวล่าร์ (Follicular Phase)
เป็นระยะที่เซลล์ไข่ของแม่ๆ เจริญเติบโตอยู่ในถุงน้ำที่เรียกว่า "ฟอลิเคิล" (Follicle) ซึ่งไข่ก็จะเจริญเติบโตเรื่อยๆอยู่ในถุงหุ้มไข่นี้
โดยเริ่มจากร่างกายจะสร้างฮอร์โมน FSH (ฮอร์โมนกระตุ้นการเจริญเติบโตของไข่) เพื่อให้มีการสร้างไข่ขึ้นมาในแต่ละรอบ โดยปกติจะมีไข่ที่ถูกสร้างมา 5-20 ใบ ซึ่งยังเป็นไข่อ่อนอยู่ในถุงฟอลิเคิล เมื่อถึงรอบไข่สุกนั้นโดยปกติ จะมีไข่เพียงใบเดียวที่เจริญเต็มที่ สุก และตกลงมาระยะนี้ก็จะสิ้นสุดลง และจะเข้าช่วงระยะ 3 คือ ช่วงไข่ตกค่ะ
โดยช่วงมีประจำเดือนและช่วงฟอลิคูลาร์จะกินเวลา 14 วันแรกของรอบเดือน ดังนั้นหากคนที่มีรอบเดือนปกติ ก็จะมีไข่ตก ในวันที่ 14 ของรอบเดือนนั่นเองค่ะ
#ข้อควรรู้: ช่วงฟอลิคิวลาร์ คือ ช่วงที่ไข่เจริญเติบโต ซึ่งจะกินเวลานานที่สุดของรอบเดือนประมาณ 16 วัน หรือ 11-27 วัน ขึ้นอยู่กับแต่ละคน ช่วงฟอลิคิวล่าร์ สั้น หรือ ยาวนั้น ขึ้นอยู่กับเวลาที่ในการเจริญเติบโตของไข่จนไข่สุกตกลงมา โดยช่วงสั้น หรือ ยาว ส่งผลต่อการมีบุตรยากค่ะ
#ช่วงยาว หมายความว่า ไข่ใช้เวลานานในการเจริญเติบโตและสุก อาจเกิดจากคนที่ทานยาคุมกำเนิดมาเป็นเวลานาน หรือ ร่างกายขาดวิตามิน D คนที่มีช่วงนี้ยาวจากสถิติยังสามารถตั้งครรภ์ได้ตามปกติ
#ช่วงสั้น หากมีช่วงที่ไข่ใช้เวลาในการเจริญเติบโตสั้น มันอาจเป็นสัญญาณของ "รังไข่เสื่อม" หรือ "วัยทองก่อนวัย" ค่ะ ถ้าเป็นแบบนี้ คือฮอร์โมนกระตุ้นการเจริญเติบโตของไข่ (FSH) จะสูงขึ้น แต่ ฮอร์โมน LH จะต่ำ ส่งผลให้ไข่ในถุงฟอลิเคิลตกลงมาก่อนที่จะเจริญเติบโตเต็มที่ เป็นไข่ที่ไม่สุกที่พร้อมจะรับการปฏิสนธิ ดังนั้นจึงเป็นสาเหตุของการมีบุตรยากนั่นเองค่ะ
.
3. #ระยะไข่ตก (Ovulation Phase)
เมื่อ "ไข่สุก" และตกลงมาร่างกายจะสร้างฮอร์โมนเอสโตรเจนสูงขึ้นเพื่อให้ผนังมดลูกฟอร์มตัวหนาขึ้นพร้อมรับการฝังตัวของตัวอ่อนหากไข่ที่ตกลงมานั้นได้รับการปฏิสนธิ โดยช่วงนี้ร่างกายจะสร้างฮอร์โมน LH สูงขึ้นซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ชี้ว่ามีการตกไข่ ในขณะเดียวกันฮอร์โมน FSH จะลดต่ำลง
"การนับวันไข่ตก" นั้นให้แม่ๆ นับรอบเดือนของตัวเองให้เป็นก่อนว่าเป็นคนมีรอบเดือนกี่วัน ซึ่งรอบเดือนของผู้หญิงแต่ละคนจะสั้น-ยาวไม่เท่ากันค่ะ โดยปกติรอบเดือนจะอยู่ที่ 28 วัน ให้นับวันที่ประจำเดือนมาครั้งแรกเป็นวันที่ 1 และวันสุดท้ายคือวันก่อนที่มีประจำเดือนรอบถัดไป
เช่น ประจำเดือนมาวันแรกวันที่ 1 มีนาคม และ มาอีกครั้งในวันที่ 29 มีนาคม แสดงว่า มีรอบเดือน ตั้งแต่วันที่ 1-28 มีนาคม คือ 28 วัน
#ทีนี้มาดูกันต่อว่าไข่ตกวันไหนของรอบเดือน
โดยปกติไข่จะตกในวันที่ 14 ของรอบเดือน ดังนั้นหากคุณมีรอบเดือน 28 วัน ไข่ก็จะตกในวันที่ 14 ของรอบเดือน (คิดง่ายๆคือให้เอาจำนวนรอบเดือน - 14 ก็จะได้วันไข่ตกค่ะ)
.
เช่น
.
ถ้ามีรอบเดือน 30 วัน ไข่จะตกในวันที่ 16 ของรอบเดือน
ถ้ามีรอบเดือน 21 วัน ไข่จะตกในวันที่ 7 ของรอบเดือนค่ะ
อย่างไรก็ตามรอบเดือนที่สั้นหรือยาวกว่าปกติ ไข่ที่ตกลงมาอาจไม่มีคุณภาพเท่ารอบปกตินะคะ และการนับวันไข่ตกนี้จะแม่นยำก็ต่อเมื่อคุณมีรอบเดือนที่สม่ำเสมอค่ะ
แม่ๆสารมาถเช็คให้ชัวร์ด้วยการเช็คจากปัสสาวะโดยใช้แถบวัดฮอร์โมนไข่ตก หรือ LH หาซื้อได้ตามร้านขายยาทั่วไปค่ะ
#Tips: เมื่อพบไข่ตกก็ให้รีบทำการบ้านเลยค่ะ ก็จะช่วยเพิ่มโอกาสตั้งครรถ์ เพราะไข่ตกลงมาแล้วจะอยู่ได้แค่ 12-24 ชม. หากไม่ได้รับการปฏิสนธิก็จะฝ่อสลายไป
#เคล็ดลับ: หากแม่ๆ นับรอบเดือนเป็นและรู้วันไข่ตกแล้วก็สามารถสะกิดคุณสามีให้ทำการบ้านล่วงหน้าก่อนวันไข่ตกได้ 3-5 วันเลยค่ะ เพราะช่วงนี้เป็นช่วง "Fertile window" หรือ "ข่วงไข่สุก" ซึ่งจะกินเวลาประมาณ 5 วันนับรวมวันไข่ตกและบวกกันเหนียวหลังวันไข่ตกไปอีกหนึ่งวันด้วย
เช่น หากไข่ตกใน Day 14 ช่วงไข่สุกคือช่วง Day11-15 นั่นเองค่ะ จะเป็น "ช่วงที่มีโอกาสติดลูกมากที่สุด"
#สรุป***ตั้งแต่ Day 11-15***
คือ "ช่วงเวลาทอง" มีโอกาสติดสูง!
และอสุจิสามารถมีชีวิตรออยู่ในร่างกายของผู้หญิงได้ 3-5 วัน จึงสามารถปั๊มล่วงหน้าไว้ในช่วงนี้ได้เลย เมื่อไข่ตกปุ๊บ อสุจิที่รออยู่แล้วก็จะได้เข้าเจาะไข่ปั๊บ เพิ่มโอกาสตั้งครรภ์ได้มากขึ้นค่ะ
.
4. #ระยะลูเทียล (Luteal Phase)
"ลูเทียลเฟส" เป็นช่วงหลังจากที่มีไข่ตกลงมาไปจนถึงช่วงรอบเดือนถัดไป โดยช่วงนี้นั้นเมื่อไข่ตกลงมาแล้ว รังไข่จะสร้างฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนสูงขึ้นเพื่อสร้างผนังมดลูกให้หนาตัว สมบูรณ์เพื่อเตรียมรับการฝังตัวของตัวอ่อน
หากแม่ๆคนใดมีภาวะช่วงนี้บกพร่อง ฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนถูกผลิตน้อยเกินไป ทำให้ "เยื่อบุโพรงมดลูกไม่หนาตัว" หรือ "มดลูกไม่ตอบรับกับฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน" ส่งผลให้มีช่วงระยะลูเทียลสั้นประมาณ 10 วัน จากนั้นก็จะมีประจำเดือนมาไวกว่าปกติ #ทำให้วงจรรอบเดือนเสียสมดุล #โพรงมดลูกไม่สามารถพัฒนาไปถึงจุดที่สมบูรณ์พร้อมรับการฝังตัวของตัวอ่อนได้ #ส่งผลต่อการมีบุตรยาก หรือ #การแท้งในระยะเริ่มต้น
#Tips: ในช่วงนี้จึงต้องทานอาหารที่มีฤทธิ์อุ่นให้เลือดไหลเวียนไปเลี้ยงมดลูกได้ดี ทานอาหารที่ให้โปรตีนสูงเพื่อให้ผนังมดลูกแข็งแรงค่ะ
ช่วงนี้จะกินเวลาช่วง 14 วันครึ่งหลังของรอบเดือน หากไม่มีการปฏิสนธิ ฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนก็จะลดต่ำลง และผนังมดลูกนั้นก็จะสลายขับออกมาเป็นเลือดประจำเดือนนั่นเองค่ะ ก็จะเป็นอันสิ้นสุดรอบเดือน 1 รอบและเริ่ม Day 1 ใหม่ของรอบถัดไปค่ะ
.
เป็นไงคะ ได้ความรู้เรื่องรอบเดือนกันอย่างละเอียดขนาดนี้ แม่ๆ ก็สามารถนับวันไข่ตก วางแผนทำการบ้านได้ไม่เสียเที่ยว และแม่ๆ ต้องดูแลร่างกายให้แข็งแรง ทานอาหารโภชนาการสูง เน้นโปรตีนบำรุงไข่ บำรุงผนังมดลูกให้พร้อม ปรับสมดุลฮอร์โมนให้รอบเดือนเราเป็นปกติด้วยระคะ เท่านี้ก็รอรับการมาฝังตัวของเจ้าตัวน้อยไม่นานเกินรอค่า