ตรวจเจอไข่ตก เป็นเรื่องปกติค่ะที่จะมีหญิงสาวมากมายที่ยังไม่รู้ หรือไม่แน่ใจว่าวันไหนบ้างที่เธอมีเพศสัมพันธ์แล้วจะท้องได้ ซึ่งการตรวจวันไข่ตกนั้นค่อนข้างสำคัญมากๆ โดยไม่ใช่เพียงกับหญิงสาวที่ยังไม่พร้อมตั้งครรภ์เท่านั้น แต่รวมถึงผู้ที่พร้อมสำหรับการตั้งครรภ์ด้วยนั่นเอง ดังนั้น เพื่อให้เกิดโอกาสมีเจ้าตัวน้อยง่ายขึ้น ในบทความนี้เราจะมาดูกันค่ะว่า วิธีนับวันไข่ตกนับอย่างไร และเมื่อทราบแล้วเราควรทำการบ้านกับคุณสามีตอนไหนเพื่อให้มีน้องง่ายขึ้น มาหาคำตอบกันค่ะ
ตรวจเจอไข่ตก มีวิธีอย่างไร ต้องมีเพศสัมพันธ์ตอนไหนจึงจะเพิ่มโอกาสในการท้อง?
คนส่วนมากที่ไม่รู้จักการตกไข่ (Ovulation) หรือ Fertile windows มักคิดว่าผู้หญิงมีโอกาสตั้งครรภ์ทุกครั้ง เมื่อมีเพศสัมพันธ์ ซึ่งจริง ๆ แล้วนั่นไม่ใช่ความเข้าใจที่ถูกต้องซะทีเดียวนะคะ
การนับวันไข่ตก คืออะไร สำคัญอย่างไร?
การมีเพศสัมพันธ์ในช่วง Fertile windows หรือ 5-6 วัน ก่อนเกิดการตกไข่ ต่างหากที่สามารถทำให้ผู้หญิงมีโอกาสตั้งครรภ์ได้
ด้วยกระบวนการตามธรรมชาติของร่างกาย ผู้หญิงจะสามารถตั้งครรภ์ได้ก็ต่อเมื่อเกิดการปฏิสนธิ (Fertilization) ระหว่างไข่กับอสุจิ จากการที่ไข่ถูกปล่อยให้หลุดจากรังไข่ในแต่ละเดือน จากนั้นไข่จะเคลื่อนตัวไปตามท่อนำไข่ (Fallopian tubes) และ เมื่อพบกับอสุจิที่ยังมีชีวิตอยู่เพื่อรอการผสม ซึ่งสามารถอาศัยอยู่ในมดลูก (Uterus) ของผู้หญิงได้ประมาณ 3-5 วัน หลังการถูกหลั่ง (Ejaculation) ออกจากอวัยวะเพศชายขณะมีเพศสัมพันธ์ แต่หากมีเพศสัมพันธ์แล้วอสุจิไม่ได้ผสมกับไข่ ก็ไม่สามารถเกิดการปฏิสนธิและการตั้งครรภ์ขึ้นได้
ดังนั้น การนับวันตกไข่ จึงมีความสำคัญในการช่วยให้คุณแม่สามารถวางแผนการมีเพศสัมพันธ์ที่สามารถทำให้มีโอกาสตั้งครรภ์ได้มากขึ้น ในทุกๆ เดือนรังไข่จะปล่อยไข่ออกมา 1 ครั้ง ซึ่งไข่จะสามารถมีชีวิตอยู่ได้ 12-14 ชั่วโมง ดังนั้นช่วงเวลาที่ควรมีเพศสัมพันธ์ คือ ช่วงก่อนวันตกไข่ หรือช่วง Fertile windows นั่นเองค่ะ
ตัวอย่างเช่น ถ้ามีรอบเดือนเป็นระยะเวลาปกติ 28 วัน วันที่ 14 ของเดือน นับจากวันที่มีรอบเดือนจะเป็นวันตกไข่ของคุณ และไข่จะสามารถมีชีวิตอยู่ได้ประมาณ 1 วัน หรือมีโอกาสตั้งครรภ์ได้ถึงวันที่ 15 ซึ่งหมายความว่าถ้ามีเพศสัมพันธ์ ในวันที่ 8 หรือ 9 จะทำให้อสุจิสามารถเข้าไปผสมกับไข่ได้พอดี และเกิดการปฏิสนธิขึ้นได้
เพื่อความมั่นใจมากขึ้น คุณแม่อาจลองนับวันตกไข่ โดยสังเกตสัญญาณของร่างกายเมื่อเกิดการตกไข่ ควบคู่กับการนับรอบเดือนได้ด้วยนะคะ
"การตกไข่" มีขั้นตอนอย่างไรบ้าง?
ขั้นตอนการตกไข่นั้นจะมีฮอร์โมนที่เป็นตัวควบคุมการตกไข่ของฝ่ายหญิง คือ ฮอร์โมนเอสโตรเจน, โปรเจสเตอโรน, แอลเอช (LH – Luteinozing Hormone) และ เอฟเอสเอช (FSH – Follicle Stimulating Hormone)
ฟองไข่จะเจริญเติบโตอยู่ภายในรังไข่ โดยเริ่มตั้งแต่ประมาณวันที่ 5 ของรอบเดือน (นับจากวันแรกที่ประจำเดือนมา) ไข่ภายในถุงรังไข่ (Ovarian Follicle) จะค่อย ๆ เติบโต ฮอร์โมน FSH จะทำหน้าที่สร้างไข่และทำให้ไข่เติบโตพร้อมกันประมาณ 15-20 ฟอง
จากนั้นฮอร์โมนเอสโตรเจนและ LH จะช่วยกันคัดเลือกไข่ที่สมบูรณ์เพียงฟองเดียว และเร่งให้ไข่ตกในช่วงประมาณวันที่ 14 ของรอบเดือน
ในระหว่างที่ไข่ตก ถุงรังไข่ซึ่งอยู่ตรงผิวหน้าของไข่จะค่อย ๆ พองออกเล็กน้อย เมื่อขยายได้ขนาดประมาณ 2 เซนติเมตรก็จะฉีกขาด และปล่อยให้ไข่หลุดออกมา ซึ่งเราจะเรียกขั้นตอนนี้ว่า “การตกไข่” (Ovulation)
ถ้าในช่วงนี้มีไข่ผสมกับอสุจิ ฮอร์โมนตัวนี้ก็จะช่วยฟูมฟักไข่ ช่วยเตรียมเยื่อบุโพรงมดลูกให้สมบูรณ์และหน้าไข่ที่เหมาะสำหรับการฝังตัวของตัวอ่อน
แต่ถ้าไข่ตกแล้วยังไม่ได้รับการปฏิสนธิ ระดับฮอร์โมนก็จะลดลงและเกิดการหลุดลอกของเยื่อบุโพรงมดลูกออกมาเป็นประจำเดือนในช่วง 14 วันหลังจากไข่ตก
นับไข่ตก นับอย่างไร คุณพ่อควรทำการบ้านตอนไหน?
สำหรับวิธีการนับวันไข่ตกนั้นสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 วิธีหลักๆ ค่ะ ประกอบด้วย
คำนวนจากรอบเดือน
ปกติแล้วไข่จะตกในช่วงประมาณ 2 สัปดาห์ก่อนที่ประจำเดือนรอบใหม่จะมา ซึ่งการจะคำนวณวันตกไข่ให้แม่น ๆ ได้นั้น จะใช้ได้เฉพาะกับผู้หญิงที่มีรอบเดือนสม่ำเสมอเท่านั้น เช่น รอบเดือนจะมาทุก ๆ 28 วันเสมอ วันไข่ตกก็อยู่ในช่วงวันที่ 14 ของรอบเดือน (นับวันที่ประจำเดือนมาวันแรกเป็นวันที่ 1 ของรอบเดือน)
>>ให้คุณพ่อเริ่มทำการบ้านในช่วงก่อนวันตกไข่ประมาณ 2 วัน คือ ตั้งแต่วันที่ 12 ของรอบเดือน เพราะอสุจิจะมีชีวิตรอผสมไข่อยู่ได้ประมาณ 2-3 วันก่อนการตกไข่
ตรวจปัสสาวะด้วยชุดทดสอบการตกไข่ (LH ovulation test)
เป็นชุดตรวจคาดคะเนระยะการตกไข่ซึ่งจะใช้กันมากในสตรีที่ต้องการที่จะตั้งครรภ์และต้องการที่จะกำหนดช่วงเวลาการทำการบ้านให้ตรงกับในช่วงตกไข่หรือใกล้ช่วงตกไข่มากที่สุด
โดยจะเป็นการตรวจหาฮอร์โมนกระตุ้นการตกไข่ (LH) ในปัสสาวะ ซึ่งปกติแล้วแล้วร่างกายจะหลั่งฮอร์โมน LH ออกมาในปริมาณน้อย จนถึงระยะ "ก่อนเวลาตกไข่" ฮอร์โมน LH จะเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว และการตกไข่จะเกิดภายในเวลา 12-48 ชั่วโมง จึงทำให้ทราบช่วงเวลาตกไข่ได้ล่วงหน้า
>>ให้คุณพ่อทำการบ้านภายใน 48 ชั่วโมง หลังจากตรวจพบฮอร์โมน LH นี้อยู่ในระดับสูงสุด
ก็จะทำให้มีโอกาสในการตั้งครรภ์ได้มากขึ้นค่ะ
เทคนิคการทำการบ้านหลังเกิดการไข่ตก?
โดยธรรมชาติของสเปิร์มนั้น เมื่อถูกปล่อยเข้ามาในร่างกายผู้หญิงแล้วจะมีชีวิตอยู่ที่ท่อนำไข่ของผู้หญิงได้นานถึง 3 วัน ดังนั้นเมื่อตรวจพบฮอร์โมน LH สูงแล้ว หรือถ้านับวันไข่ตกตามรอบเดือน สามารถทำการบ้านล่วงหน้าก่อนได้ถึง 3 วันก่อนไข่ตกเลยค่ะ เพราะเจ้าอสุจิสามารถไปรออยู่ที่ท่อนำไข่ก่อนได้ ไข่ตกเมื่อไหร่ก็เข้าผสมได้เลยค่ะ
อย่างไรก็ตาม เมื่ออายุเพิ่มขึ้น หรือประมาณ 35 ปี เป็นต้นไป ประสิทธิภาพในการผลิตไข่ของรังไข่จะลดลง ทำให้ความสมบูรณ์และปริมาณของไข่ที่ผลิตลดลงตามไปด้วย เป็นสาเหตุทำให้โอกาสในการตั้งครรภ์เกิดขึ้นได้ยาก ดังนั้น หากคุณแม่และคุณพ่อท่านไหนที่ยังอยู่ในช่วงอายุและสมรรถภาพทางร่างกายที่ยังง่ายต่อกันตั้งครรภ์อยู่ ครูก้อยขอเป็นกำลังใจให้สมหวังได้ในเร็ววันนะคะ อย่าท้อแท้หรือหมดหวังซะก่อน แม้ต้องใช้เวลาสักหน่อยแต่ผลลัพธ์ที่ได้จะไม่ผิดหวังแน่นอนค่ะ
